از شادروان هادی بنکدار نوشته ها و ترجمه های ارزشمندی به جای مانده است.اما آنچه که در روش های شادروان بنکدار بیش از همه به چشم می آمد مهربانی و ارتباط عاطفی وی در آموزش شطرنج با کودکان و نوجوانان بوده است.بسیاری از نامداران امروز شطرنج ایران، شطرنج را از کلاسهای وی آغاز کرده اند.از روش های منحصر به فرد زنده یاد بنکدار استفاده ازاصول روانشناسی کودک از جمله شعر و روش های فعال و جذاب در آموزش اصول شطرنج به نونهالان بوده است که مورد توجه و استفاده بسیاری از مربیان فعلی شطرنج ایران می باشد. پیاده رونده جلو برو با خنده ؛ حمله که میشه دوقلو مهره بخور مثل هلو؛ وقتی که کیش دوبله فقط چاره فراره؛ شاه که بشه آواره در خطره همواره ؛ شاه که وسط بمونه مات کردنش آسونه ؛ ….
مطلب ذیل از مفاهیم اساسی استراتژی اثر لودک پاخمان ترجمه شادروان هادی بنکدار برای نوجوانان می باشد .یادش گرامی روحش شاد.
………………………………………………………..
منازعه فیل علیه اسب یکی از جالب ترین مسائل استراتژی شطرنج است.در قرن نوزدهم جمعی از صاحب نظران از (جمله تاراش) را عقیده بر این بود که فیل به علت دورزنی برتر از اسب است.بعضی دیگر به خاطر خاصیت تصاحب همه خانه ها اسب را بهتر می دانستند.از این دو نظریه ی متفاوت اصطلاح تفاوت کوچک به وجود آمدکه برتری فیل بر اسب است .در زمان حاضر اعتقادات جزمی از این دست نادر ست است و فقط با ارزیابی مشخصات هر وضعیت مستقل و ساختمان خاص پیاده ای می توان گفت کدام یک بهتر است.خاصیت دور زنی فیل زمانی بیشتر نمایان می شود که پوزیسیون باز باشد و پیاده های متحرک در جناح های مختلف وجود داشته باشند.زمانی تاثیر فیل چشمگیر است که پیاده های حریف در خانه های همرنگ فیل قرار داشته باشند.اسب زمانی با قدرت عمل می کند که وضعیت بسته باشد، چون به علت خاصیت ویژه مانور می تواند نقاط را برای اسقرار یا حمله در اختیار بگیرد.البته یکی از ویژه گیهای لازم برای عملکرد سودمند اسب در اختیار داشتن پایگاههای عملیاتی است که قدرت عمل آن را به مراتب افزایش می دهد.
برتری فیل بر اسب
نمودارهای ۱و۲و۳ برتری فیل نسبت به اسب را نشان می دهد .
(دیاگرام یک)
(دیاگرام ۲)
در این وضعیتها بازیکن صاحب فیل موفق می شود که بازی را به نفع خود خاتمه دهد.مثلا در دیاگرام نمودار ۲ بازی چنین ادانه یافت:
Rf1-b5 2- Re1 Fb2 3-a4 b.a4 ۴- b.a4 Re6 ! (4….Rb6 5-Rd2 Ra5? 6-Rc2) 5-Rd2 Rc5 ۶-Cc3 Rb4 ۷-Cb5 a5! ۸-Cd6 R.a6 ۹-Rc2 Fe5 ۱۰-C.f7 F.h2 ۱۱-Cd8 e5
و سیاه بازی را می برد
معمولا در وضعیتهایی مانند نمودار ۱و۲ ، زمانی که پیاده ها در هر دو جناح متحرک باشند، فیل برتر است.فقط یک برتری کوچک اضافی ، مانند شاه فعال ، توازن قوا را به هم می زند و بازی را به برد می رساند.پوزیسیون هایی که پیاده های حریف در خانه های همرنگ فیل باشند نیز برای فیل بسیار مساعد است ، مانند پوزیسیون نمودار ۳ .سفید در اینجا به پیاده های جناح شاه سیاه با کمک طرح h4 – h5حمله می کند و در عین حال از جناح وزیر خود هم دفاع می نماید.
(دیاگرام ۳)
حرکت کند اسب سیاه موجب می شود که اسب فقط در یک جناح دست به عمل بزند.
برتری اسب بر فیل
در نمودارهای ۴و۵و۶ اسب برتر ازفیل است و به پیروزی می رسد.
(دیاگرام ۴)
(دیاگرام ۵)
(دیاگرام ۶)
مثلا بازی در نمودار ۴ چنین ادامه یافت:
Ce1 Fa1 ۲- Cf3 Fd4 ۳-Ch4+ Rf6 ۴- Rh5 Fb2 ۵-Cf5 Fc1 ۶-Ch6 Fb2 ۷-Cg4+ Re3 ۸-Rg6 Fc1 ۹-Ch6 Fd2 ۱۰-Cf7 Ff4 ۱۱-Cg5+! Rd6 ۱۲-Rf6
و سفید بازی را می برد
هر سه وضعیت مذکور بسته یا نیمه بسته هستند و فیل قادر به یافتن هدفی برای حمله نیست، در صورتی که اسب از آزادی عمل بیشتری برخوردار است و همین قابلیت موجب برد می شود.از مثالهایی که بیان شد می توان اصل مهمی را در مقایسه فیل با اسب نتیجه گرفت.کسی که فیل دارد باید سعی کند پیاده ها را متحرک نگه دارد.در مقابل حریف باید سعی در بلوکه کردن پباده ها در خانه های همرنگ فیل کند و همزمان با مانورهای مناسب اسب ضعفهایی را ایجاد و به آنها حمله نماید.