گروه ورزشی جی پلاس، کارلسن نفر اول رده بندی و قهرمان فعلی شطرنج دنیا در مسابقه تعیین قهرمان جهان به مصاف یان نپومنیشی از روسیه رفت و در حالی که 14 بازی کلاسیک برای تعیین قهرمان درنظر گرفته شده بود، سه بازی زودتر از پایان رسمی، به امتیاز 7.5 رسید و قهرمان شد. نپومنیشی تنها 3.5 امتیاز به دست آورد.
مسابقه یازدهم؛ برد مگنوس کارلسن
در دیدار یازدهم قهرمان جان با خیالی آسوده از قهرمانی که بسیار به آن نزدیک شده بود، شاخه ای مطمئن را با سفید بازی کرد و هرگز برای کسب پیروزی به آب و آتش نزد. کارلسن در این بازی به خوبی می دانست که با مساوی 7 امتیازی خواهد شد و مسلما هر سه بازی بعدی را نخواهد باخت. نپومنیشی هم با وجود نیاز مبرم به پیروزی چندان به دنبال حرکات ریسکی نبود و ترجیح داد تا فقط در صورتی که شانسی به او رو کند از آن استفاده کند که البته کارلسن هرگز چنین فرصتی برایش فراهم نکرد. این در شرایطی بود که از نپومنیشی انتظار می رفت با توجه به این که برای زنده نگه داشتن امیدهایش نیاز به کسب حداقل 3 پیروزی از 4 بازی داشت کمی جسورانه تر بازی کند.
بازی یازدهم می رفت با نتیجه مساوی به پایان برسد که نپومنیشی دست به عملیاتی انتحاری زد و با گمان به دام انداختن رخ حریف وارد وضعیتی داشت که کاملا بازنده بود. کارلسن با خونسردی حرکات درست را انجام داد و تنها چند حرکت پس از اشتباه فاحش نپومنیشی او مجبور به تسلیم شد. به این ترتیب کارلسن در پایان یازدهم با رسیدن به 7.5 امتیاز پیروزی اش را مسجل و از عنوان قهرمانی اش دفاع کرد.
مسابقه دهم؛ تساوی
در دیدار دو ساعته شطرنج قهرمانی جهان بین منگوس کارلسن و یان نپومنیشی دو شطرنج باز به تساوی رسیدند. در ۹ بازی گذشته مگنوس ۳ برد کسب کرده و نتیجه ۶.۵ بر ۳.۵ است. هر شطرنج بازی که به امتیاز ۷.۵ برسد قهرمان می شود و به نظر نمی رسد کسی جز مگنوس کارلسن باشد.
مسابقه نهم؛ برد مگنوس
در دیدار نهم نپومنیشی کاملا فروریخته از نظر روانی با مهره سفید و شروع بازی انگلیسی (c4) سعی کرد تدارکاتش را به رخ حریف بکشد. کارلسن نیز در مقطعی از بازی از این که نتوانسته دست حریف را بخواند کلافه بود. با این حال قهرمان جهان توانست به قیمت صرف وقت زیاد حرکات دقیق را پیدا کند و بازی را متعادل حفظ کند. در شرایطی که به نظر می رسید نپومنیشی اندکی خود را دست بالا گرفته و مرتب از سر میز بلند می شد، مرتکب خطای وحشتناکی شد که کارلسن در جا تشخیص داد و بازی او را غلط گیری کرد. در ادامه حفظ وضعیت برنده برای شماره یک نروژی جهان کار سختی نبود و او سومین پیروزی را با تسلیم شدن نپومنیشی در حرکت 39 به دست آورد تا بهترین نتیجه خود در چهار مچ قبلی (دو بازی با آناند، کاریاکین و کاروانا) را همین جا به ثبت رسانده باشد.
کارلسن در دیدار قبلی در سال 2019 با کاروانا در هیچ دیدار کلاسیک به برتری نرسید و تنها به لطف مهارتش در بازی های سریع قهرمانی جهان را حفظ کرد. در دوره قبل هم در مصاف با کاریاکین تنها توانست باختی که داده بود را جبران کند و در دیدارهای کلاسیک مساوی شود اما حالا تا پایان دور نهم 3 پیروزی به دست آورده که برای او یک رکورد محسوب می شود. با پیروزی کارلسن نتیجه رقابت 6-3 شد تا قهرمان جهان به حفظ تاج و تخت بسیار نزدیک باشد. یک برد و یک تساوی و یا سه مساوی در 5 بازی آینده تضمین کننده قهرمانی است که این مساله اصلا برای او سخت نخواهد بود. از نکات جالب این دور مدل موی متفاوت نپومنیشی و حضور کاریاکین، هموطن او در محل مسابقه بود که به نظر می رسید برای روحیه دادن به او به دبی آمده است. هر چند که این حضور هم سودی به حال او نبخشید.
مسابقه هشتم؛ برد مگنوس
در هشتمین جدال مهم شطرنج قهرمانی جهان بین مگنوس کارلسن و یان نپومنیشی ، کارلسن نروژی دومین پیروزی خود را ثبت کرد تا مسیرش برای حفظ قهرمانی هموار شود. برد اول او در دیدار ششم که طولانی ترین دیدار تاریخ مچ قهرمانی جهان هم به شمار می رفت به ثبت رسیده بود. کارلسن حالا از ۸ مسابقه ۵ امتیازی است و و یان ۳ امتیازی مانده تا امید روس ها برای بازگرداندن قهرمانی به مهد شطرنج باز هم نافرجام باشد. به نظر می رسد نپومنیشی بعد از باخت اول که در آن بازی فرصت پیروزی داشت، نتوانست شرایطش را مدیریت کند و این چیزی بود که کارلسن پیش از شروع رقابت آن را پیش بینی کرده بود. هر شطرنج بازی که به امتیاز ۷.۵ برسد فاتح این ماراتن می شود و حالا مگنوس می تواند خیلی زود قهرمانی اش را جشن بگیرد.
مسابقه هفتم؛ تساوی
هفتمین جدال مگنوس کارلسن و یان نپومنیشی در مسابقه شطرنج قهرمانی جهان با تساوی به پایان رسید. در دیدار شب گذشته دو تیم که حدود هشت ساعت طول کشید مگنوس اولین پیروزی این ماراتن را کسب کرد و 3.5 بر 2.5 پیش افتاد. درهفتمین مسابقه نپو مهره سفید داشت و بازی با e4 آغاز شد. این جدال برخلاف شب گذشته و شاید متاثر از خستگی بازی طولانی بعد از 2 ساعت و نیم با دست دادن دو بازیکن به پایان رسید تا ششمین تساوی ثبت شود. مگنوس 4 بر 3 از حریف پیش است.
مسابقه ششم؛ پیروزی مگنوس کارلسن
روند تساوی های پیاپی در دیدار قهرمانی جهان سرانجام شکست و کارلسن بالاخره در دیدار ششم در یک ماراتن بسیار طولانی اولین پیروزی را به دست آورد. در بازی ششم کارلسن مهره سفید را داشت و شروع بازی پیاده وزیر را برگزید. دفاع هندی از سوی نپو تدابیر قهرمان جهان را ناکام گذاشت و در شرایطی که باز هم هر دو بازیکن تمایل به تعویض وزیر از خود نشان داده بودند و می رفت بازی مساوی شود، نپو مرتکب اشتباهی شد که کارلسن را در وضعیت بسیار مساعدی قرار داد با این حال کارلسن در تنگی زمان چندین بار فرصت سوزی کرد و حتی ممکن بود در مقاطعی بازی را ببازد. سرانجام این بازی که برخلاف دیدارهای قبلی فراز و نشیب فراوانی داشت در نهایت پس از نزدیک به ۸ ساعت با پیروزی کارلسن به پایان رسید تا او ۳.۵ بر ۲.۵ پیش بیفتد.
هشت دیدار کلاسیک دیگر باقی مانده است. البته در هر مقطعی، اگر بازیکنی به امتیاز ۷.۵ برسد، برنده رقابت و قهرمان جهان خواهد شد.
دیدار ششم دو بازیکن ۱۳۶ حرکت به طول انجامید که رکورد قبلی طولانی ترین بازی در مچ قهرمانی جهان که ۱۲۴ حرکت بود را شکست.
مسابقه پنجم؛ تساوی
دیدار پنجم تعیین قهرمان شطرنج جهان نتیجه ای همانند چهار دور قبلی داشت و با مساوی به پایان رسید. نپومنیشی روس که در این دیدار سفید داشت تلاشهایی برای کسب برتری انجام داد و تلاش کرد با توجه به برتری زمانی که به دست آورده بود قهرمان جهان را زیر فشار قرار دهد اما کارلسن باتجربه که وضعیت های به مراتب سختتر از دیدار امروز را هم نباخته توانست به قیمت صرف زمان زیاد حرکات نجات بخش را پیدا کند و مساوی بگیرد. در این دیدار باز هم شاهد تعویض نسبتا زودهنگام وزیرها بودیم. نپومنیشی تاکنون ۵ واحد ریتینگ بابت ۵ تساوی به دست آورده و کارلسن به همین اندازه ریتینگ از دست داده است.
مسابقه چهارم؛ تساوی
در دیدار چهارم کارلسن در روز تولدش مهره سفید را در اختیار داشت و با پیاده شاه بازی را آغاز کرد که نپومنیشی وارد دفاع نه چندان رایج پتروف شد تا با انتخاب این دفاع کادوی تولدی به قهرمان جهان ندهد. پس از خروج زودهنگام وزیرها و سه جفت سوار، وضعیت به آخر نه چندان پیچیده ای شد که هر دو طرف موفق شدند حرکات صحیح را بیابند و مانع از برتری حریف شوند. دیدار چهارم می توانست سریعترین بازی این رقابت باشد اما کارلسن ترجیح داد تا جایی که امید برد دارد بازی را ادامه دهد. در نهایت بازی در حرکت 31 پس از حدود 150 دقیقه با تساوی به پایان رسید تا همه چیز 2-2 برابر شود.
مسابقه سوم؛ تساوی
سومین دیدار شطرنج قهرمانی جهان باز هم برنده نداشت. کارلسن و نپومنیشی در دیدار سوم کلاسیک، با شرایط مشابه دور اول به مصاف هم رفتند. نپومنیشی مهره سفید داشت و در شروع بازی، شاخه حمله اسپانیایی را همانند دیدار نخست انتخاب کرد، اما در حرکت هشتم، بازی را عوض کرد تا بتواند قهرمان جهان را به شکل دیگری به چالش بکشد. در نهایت دو بازیکن با حرکاتی دقیق اجازه کسب برتری را به یکدیگر ندادند و پس از یک سری تعویض سوارها، در وضعیتی که به آخر بازی فیلهای همرنگ و پیاده های برابر رسیده بودند، به تساوی رضایت دادند. تا اینجای کار که نپومنیشی دو بار مهره سفید و یک بار سیاه داشته این گونه به نظر می رسد که دیدارهایی که کارلسن سفید دارد قرار است جذابتر باشد!
مسابقه دوم؛ تساوی
دیدار دوم شطرنج قهرمانی جهان با وجود فراز و نشیب های فراوان باز هم با نتیجه مساوی به پایان رسید تا نتیجه همچنان 1-1 مساوی باشد. در بازی دوم کارلسن که مهره سفید را در اختیار داشت، باز هم در شروع بازی یک پیاده به حریف داد تا ابتکار عمل داشته باشد، اما در اواسط بازی در ارزیابی هایش دچار خطا شد و برتری نسبتا قابل توجهی به حریف روس خود بخشید. در شرایطی که به نظر می رسید نپومنیشی می تواند اولین شکست را به قهرمان جهان تحمیل کرده و تعادل را بر هم بزند، کارلسن که ذاتا مدافع خوبی هم هست توانست به هر شکل وضعیت را کنترل کرده و بازی را مساوی کند. در لحظاتی از بازی تصاویر بسته از نپومنیشی نشان می داد که از نظر خودش وضعیت برنده ای دارد و می تواند برای برد تلاش کند، اما بازی نه چندان دقیق او برتری جزئی اش را بر باد داد تا این بازی هم مساوی شود. وضعیت ریتینگ دو بازیکن به گونه ای است که هر تساوی باعث افزایش یک واحدی نپومنیشی و کسر یک واحد ریتینگ از کارلسن می شود.
مسابقه اول؛ تساوی
مگنوس کارلسن و یان نپومنیشی در نخستین دیدار از بازی های کلاسیک به مصاف هم رفتند که این دیدار برنده ای نداشت. کارلسن در این دیدار بنا به قرعه مهره سیاه داشت و سوپراستاد بزرگ روس با سفید بازی کرد. کارلسن پس از مرحله شروع بازی یک پیاده قربانی داد اما در ازای آن ابتکار عمل را در دست گرفت و به حریف فشار آورد. با این حال نپومنیشی به خوبی فشار کارلسن را دفع کرد و در نقطه مناسب پیاده اضافی را پس داد.نبرد دو بازیکن در پایان در حرکت 45 با تکرار وضعیت به مساوی ختم شد. کارلسن و نپومنیشی 13 دیدار دیگر را پیش رو دارند.
نحوه تعیین قهرمان شطرنج جهان
این رقابت به شکل 14 دیدار کلاسیک است که در صورتی که هریک بازیکنان به امتیاز 7.5 دست پیدا کند، قهرمان جدید شطرنج جهان خواهد بود. در صورت تساوی در مجموع هر 14 دیدار کلاسیک بازی های رپید 25 دقیقه ای سپس بازی های بلیتس 5 دقیقه ای تعیین کننده قهرمان جهان خواهد بود.
در صورت تساوی در تمام دیدارها تک بازی سرنوشت (آرماگدون) تعیین کننده قهرمان جهان خواهند بود. در این رقابت یکی از دو بازیکن مهره سفید و دیگری مهره سیاه را با یک دقیقه زمان کمتر در اختیار دارد اما به ازای دو مزیتی که سفید دارد یعنی در اختیار رنگ مهره بهتر و زمان بیشتر، مهره سیاه با تساوی هم برنده تلقی می شود.
جایزه قهرمان و نایب قهرمان
جایزه نفر قهرمان یک میلیون و 200 هزار دلار و نایب قهرمان 800 هزار دلار است. در صورتی که تمام دیدارهای کلاسیک مساوی به پایان برسد و دیدارهای سریع قهرمان جهان را مشخص کند، 100 هزار دلار از جایزه قهرمان کاسته و به جایزه نایب قهرمان اضافه خواهد شد.
وضعیت کارلسن و نپومنیشی قبل از رویارویی
مگنوس کارلسن نروژی که از سال 2013 تاکنون قهرمان بلامنازع جهان بوده؛ دوبار کاریاکین از روسیه و فابیانو کاروانا از آمریکا را شکست داده و عنوان قهرمانی جهان را حفظ کرده است. در حال حاضر کارلسن با ریتینگ 2855 صدرنشین جدول رده بندی بهترین بازیکنان جهان و یان در جایگاه پنجم قرار دارد. نپومنیشی در مسابقات کاندیداها که پس از شیوع بیماری کرونا در دو مقطع برگزار شد بالاتر از 7 سوپراستاد بزرگ فاتح این رقابت ها شد تا در مسابقه تعیین قهرمان جهان مقابل کارلسن قرار بگیرد.
وضعیت مگنوس و نپومنیشی قبل از آغاز رویارویی
لیست قهرمانان شطرنج جهان
قهرمانان 1993-1886
1886-1894: ویلهام اشتاینیتس (اتریش- مجارستان؛ آمریکا)
1894-1921: امانوئل لاسکر (امپراتوری آلمان)
1921-1927: خوزه رائول کاپابلانکا (کوبا)
1927-1935؛ 1937-1946: الکساندر آلخین (جمهوری سوم فرانسه؛ روس های مهاجر)
1935-1937: ماکس اویوه (هلند)
1948-1957؛ 1960-1958؛ 1963-1961: میخائیل بتوینیک (شوروی)
1957-1958: واسیلی اسمیسلوف (شوروی)
1960-1961: میخائیل تال (شوروی)
1963-1969: تیگران پتروسیان (شوروی)
1969-1972: بورس اسپاسکی (شوروی)
1972-1975: بابی فیش (آمریکا)
1975-1985: آناتولی کارپف (شوروی)
1985-1993: گری کاسپارف (شوروی- روسیه)
قهرمانان فیده از 2006-1993
1993-1999: آناتولی کارپف (روسیه)
1999-2000: الکساندر خالیفممن (روسیه)
2000-2002: ویسواناتان آناند (هند)
2002-2004: روسلان پوتوماریف (اوکراین)
2004-2005: رستم قاسم جانف (ازبکستان)
2005-2006: وسلین توپالف (بلغارستان)
قهرمانان جهان سنتی از سال 2006-1993
1993-2000: گری کاسپارف (روسیه)
2000-2006: ولادیمیر کرامنیک (روسیه)
قهرمانان از سال 2006 به بعد
2006-2007: ولادیمیر کرامنیک (روسیه)
2007-20013: ویسواناتان آناند (هند)
تاکنون-2013: مگنوس کارلسن (نروژ)